Omslag nodig binnen basisscholen om kwaliteiten van academische leraren beter te benutten

DEN HAAG - Ruim een kwart van de academische leerkrachten in het basisonderwijs verlaat het onderwijs. Bijna driekwart doet dat vanwege een gebrek aan loopbaanmogelijkheden. Dat blijkt uit het op 14 juni 2021 gepubliceerde onderzoek ‘De positie van academisch opgeleide leerkrachten in het primair onderwijs’, van ECBO in opdracht van het ministerie van OCW. Daarnaast ervaren academische leerkrachten weinig tijd en ruimte in hun aanstelling om, naast in de klas, hun academische vaardigheden in te zetten in de school of voor de stichting. De Vereniging van Universiteiten stelt dat dit rapport bewijst dat een omslag nodig is binnen basisscholen. Hierover bericht VSNU.

Er werken momenteel zo’n zesduizend academisch opgeleide leraren in het primair onderwijs. De ambitie van de primair onderwijs sector is om nog eens duizenden academisch opgeleide leraren. Echter, dan moeten de bevindingen uit dit onderzoek wel worden geadresseerd. De VSNU werkt al een aantal jaren met de PO-Raad, het netwerk van Universitaire Pabo’s (UNIPA) en de Beroepsvereniging Academici Basisonderwijs (BAB) aan het verbeteren van de positie van academische leraren in het primair onderwijs. Het rapport van ECBO laat echter zien dat dit probleem hardnekkig is, en een grotere inzet van alle betrokken partijen nodig is.

Meerwaarde academische leerkracht in scholen vaak onbekend
Aan het onderzoek hebben ruim 700 academische leraren basisonderwijs en schoolleiders meegewerkt. Naast een gebrek aan loopbaanmogelijkheden, laat het onderzoek ook zien dat binnen basisscholen vaak nog weinig bekend is over wat de academische leerkracht voor meerwaarde kan hebben voor het schoolteam. In veel gevallen is er geen specifiek HR-beleid ten aanzien van academisch opgeleide leerkrachten. Het onderzoek concludeert dat het op drie punten knelt om de academische leraar te behouden voor het primair onderwijs: het loopbaanperspectief, het gebrek aan differentiatie binnen een schoolteam en de werkdruk. Deze drie factoren beletten academische leraren om hun kennis en kunde beter in te zetten voor het onderwijs. Maar er is ook een voorzichtig positieve trend te zien. Academische leraren zijn doorgaans positiever over de loopbaanmogelijkheden op hun school dan over de loopbaanmogelijkheden in het primair onderwijs in het algemeen. En ongeveer de helft van de ondervraagde academische leraren merkt, ten opzichte van drie jaar geleden, dat hun academische achtergrond nu beter wordt benut.

Universiteiten leiden steeds meer academische leraren basisonderwijs op
Universiteiten werken sinds 2008, veelal samen met hogescholen, aan het doel om meer academische leraren voor het basisonderwijs op te leiden. Sindsdien zijn op verschillende plekken in het land academische pabo’s gestart waarin hogescholen en universiteiten samenwerken aan het opleiden van academische leraren basisonderwijs. Daarnaast ontwikkelen verschillende universiteiten op dit moment tweejarige educatieve masters voor het primair onderwijs, waarmee studenten na een wo-bachelor leraar kunnen worden. Tot slot werken universiteiten samen met hogescholen aan academische zijinstroomroutes naar het primair onderwijs.Deze ambities zijn onderdeel van het Actieplan Academici PO dat de VSNU in september 2019 samen met de PO-Raad, BAB, UNIPA Netwerk, AOb, CNV Onderwijs en de AVS heeft ondertekend. En onderdeel van het Bestuursakkoord Flexibilisering Lerarenopleidingen.

Werk aan de winkel
Het onderzoek van ECBO laat zien dat er meer nodig is om de academische leraren in het basisonderwijs adequaat in te zetten en te behouden. De VSNU en de opleidingen werken graag samen met academische leraren, schoolbesturen, schoolleiders, en het ministerie van OCW aan het verbeteren van de positie van de academische leraren. Gegeven het grote lerarentekort in het basisonderwijs en de behoefte aan meer academisch opgeleide leraren, is het van belang om gezamenlijk zorg te dragen voor een verbetering van de positie van academische leraren in het basisonderwijs.

Het onderzoek van ECBO is via deze link te vinden.

Bron: VSNU